Koç Darbesi (Su Darbesi veya Su Çekici) Nedir?
Koç Darbesi, aynı zamanda Su Darbesi veya Su Çekici olarak da bilinen, bir boru hattındaki su akışında hızlı bir değişiklik nedeniyle oluşan basınç dalgalanmasıdır.
Koç darbesi, örneğin evde bir lavabo, musluk, duş, küvet veya su vanasının hızla kapatılmasıyla boruların sallanmasına yol açabilir.
Bu durum yalnızca evlerle sınırlı değildir ve çok daha büyük ölçeklerde de meydana gelebilir. Su şebekelerinde ve borularında da su akışında hızlı bir değişiklik olduğunda aynı durum yaşanabilir. Bu, su talebi, vanaların açılması veya kapanması gibi nedenlerle olabilir.
Su endüstrisinde koç darbesi, bir pompanın durması, bir çek valfin hızla kapanması veya boş bir borunun dolması gibi durumlarda ortaya çıkabilir ve bu durumlar boru boyunca şok edici bir titreşim gönderebilir.
Su aniden durduğunda veya boş bir boruyu doldurduğunda, boru hattında çekiçle vuruluyormuş gibi bir ses çıkabilir, bu yüzden bu duruma koç darbesi (su darbesi veya su çekici) denir.
Koç Darbesi Nasıl Düzeltilir?
Koç darbesi, farklı yöntemlerle düzeltilebilir.
Bu yöntemlerden bazıları hem küçük hem de büyük ölçeklerde, yani evlerde ve su şebekelerinde uygulanabilir. Koç darbesini düzeltmek için bazı yöntemler şunlardır:
Evde
- Koç darbesi tutucular takın: Koç darbesi tutucular, boruların üzerine veya boyunca yerleştirilerek şoku emebilir ve boruların sallanmasını önleyebilir.
- Basıncı ayarlayın: Su basıncı düşürülerek koç darbesi azaltılabilir. Ayrıca bir su basıncı ayarlama valfi de takılabilir.
- Gevşek boruları sabitleyin: Gevşek borular, koç darbesi olduğunda titreşimi azaltmak için düzgün bir şekilde sabitlenebilir.
- Suyu yavaşça kapatın: Su akışını aniden kapatmak, boruda koç darbesine neden olan bir basınç dalgası oluşturabilir. Suyu yavaşça kapatarak basınç hafifletilir.
- Boruları izole edin: Boruların yalıtılması, su basıncından kaynaklanan şokların emilmesine yardımcı olabilir.
- Hava odacıkları oluşturun: Boruları boşaltıp tekrar doldurarak koç darbesini hafifletebilecek yeni hava odacıkları oluşturulabilir.
Şebekelerde
- Vanaları yavaşça kapatın: Şebekeler, vanaları yavaşça kapatarak koç darbesini önleyebilir. Örneğin, çek valfler hızla kapanarak koç darbesine neden olabilir.
- Pompaları programlayın: Pompaların basıncı zaman içinde dağıtmak için kademeli olarak hızlanması veya yavaşlaması programlanarak koç darbesi azaltılabilir.
- Hava giriş valfleri kullanın: Hava giriş valfleri, basınç düştüğünde sistemin hava almasını sağlar.
- Hidro-pnömatik tanklar: Bu tanklar, suyu depolamak ve şok dalgasını absorbe etmek için sıkıştırılmış hava sağlamak amacıyla kullanılabilir.
- Sessiz ve çarpmayan çek valfler: Bu valfler, ters akımdan kapanmak yerine fark basıncı azaldığında kapanır. [1]
Koç Darbesinin Ana Nedeni Nedir?
Su sistemlerinde koç darbesinin ana nedeni, çek valfler gibi hızlı hareket eden solenoid valflerin su akışını aniden durdurmasıdır. Akışın ani durması, boru boyunca bir şok dalgası göndererek boruların titreşmesine ve çarpmasına neden olur.
Evde yüksek basınçlı su sistemlerinde koç darbesinin ana nedeni, bir musluğun hızla kapatılmasıdır. Bu, çamaşır makinesinin suyu hızla kapatması veya bir hortumun muslukta hızlıca kapatılması gibi evde suyun bulunduğu hemen hemen her yerde olabilir.
Koç Darbeniz Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Koç darbesinin en kolay tespit edilme yolu sestir.
Koç darbesi, borulara çekiçle vuruluyormuş gibi bir çarpma sesi üretir. Su boruları, su akışındaki ve basınçtaki değişiklik nedeniyle titreyebilir ve hareket edebilir. Gevşeklerse yüzeylere çarparak çarpma sesi çıkarabilir.
Koç darbesi, borulardaki titreşimle de tespit edilebilir. Su hızla kapatıldığında borular ses çıkarmasa bile, akış ve basınç değişiklikleri nedeniyle titreyebilir.
Su şebekeleri gibi daha büyük su sistemlerinde koç darbesi, benzer bir etkiye sahip olabilir ancak çok daha büyük ölçekte. Boru sistemi boyunca orta ila ağır titreşimler üretebilir ve sistemin çalışma basıncının beş ila on katını aşabilen basınç pikleri oluşturabilir.
Koç Darbesinden Endişelenmeli miyim?
Koç darbesi endişe edilmesi gereken bir durumdur. Borularda sızıntılardan patlamalara kadar sorunlara neden olabilir ve bu da pahalı onarımlara yol açabilir.
Hem ev hem de şebeke ölçeğinde, koç darbesi, maddi hasara yol açabilecek sızıntılara neden olabilir. Boruların titreşimi, bağlantılara, ek yerlerine ve bağlantı noktalarına zarar verebilir. Sızıntılar, elektrikli ekipmanlara zarar verebilir ve kirişler ile temeller gibi altyapıyı aşındırabilir. [2]
Koç darbesinden kaynaklanan hasar, su tesislerinde kesintilere yol açabilir ve bu da müşteriler ve kullanıcılar için su kaybına neden olabilir.
Koç darbesinden kaynaklanan aşırı basınç aynı zamanda bir güvenlik tehlikesi olabilir. Basınç, contaların patlamasına ve boruların yırtılmasına neden olabilir, bu da yakındaki kişilere zarar verebilir. [3]
Kaynaklar
Yorum yapmak için Giriş Yapmalısınız..